Carving – niesamowite rzeźby z owoców i warzyw

Rzeźby carvingowe ozdabiają stoły podczas wystawnych przyjęć, wesel, biesiad, czy bali, wręczane są też w formie upominków lub licytowane podczas aukcji charytatywnych. To ulotna sztuka, która zachwyca swoim wyglądem oraz kształtem i choć nie wszyscy za nią przepadają, nie można docenić kunsztu, precyzji oraz pasji, z jaką są tworzone.

Pochodzenie carvingu
Z całą pewnością można powiedzieć, że carving to sztuka, a „carvingowców”, czyli osoby zajmujące się rzeźbieniem nazywa się artystami. Wywodzi się ze „sztuki pałacowej”, z krajów dalekiego wschodu. Pierwsze wzmianki o finezyjnym wycinaniu w owocach i warzywach pojawiały się w Chinach, z okresu panowania dynastii Tang VII- X w. , jednak jego rozkwit nastał nieco później podczas rządów dynastii Song w X-XII w., to właśnie wtedy stał się bardziej popularny wśród niższych klas, stając się istotną dekoracją podczas obchodzenia najróżniejszych świąt.
W XI wieku carving dotarł również do Tajlandii. Początkowo rzeźby stanowiły istotny element listopadowego święta obchodzonego przy pełni księżyca zwanego Loy Krathong, w dosłownym tłumaczeniu „spławianie tratew”. Sztukmistrzami były kobiety pracujące na królewskim dworze, które wycinały przepiękne kwiaty i elementy zaczerpnięte z przyrody.
Obecnie Tajlandia uznawana jest za kolebkę carvingu na świecie.
Stanowi ważny element ich kultury, oficjalnie uznany przez władzę za dziedzictwo narodowe. Do szkół wprowadzono nawet naukę tego rzemiosła dla dzieci, które ukończyły 11 rok życia. Tajlandczycy opracowali techniki i zasady carvingu, a ich precyzja i delikatność cięć jest absolutnie mistrzowska, stanowi absolutny wzór dla wszystkich, którzy chcą zawodowo zajmować się tą niełatwą sztuką.

W dzisiejszych czasach technika carvingu rozpowszechniła się na cały świat, rzeźbione są już nie tylko kwiatowe wzory, ale całe inscenizacje np. z bajek, filmów czy gier komputerowych. Kluczową rolę odegrała nie tylko promocja, ale też dostęp do licznych narzędzi, które umożliwiają wyrzeźbienie nawet najdrobniejszych szczegółów. Obecnie tworzyć można z najróżniejszych jadalnych surowców, to już nie tylko arbuz, czy melon, ale też papryki, buraki, dynie, cukinie, rzodkiewki, marchewki, cebule, ostatnio pojawił się również ser! Warunek jest jeden, produkt musi być świeży i twardy!
W Polsce sztuka carvingu jest obecna od kilkunastu lat, a jadalne rzeźby można spotkać w czasie wystawnych przyjęć, wesel, czy imprez branżowych. Warto tu wspomnieć Krzysztofa Wierzbę, który podczas koncertu Bon Jovi w Polsce, przygotował rzeźbę z wizerunkiem wokalisty John’a, zespół docenił ten upominek, pokazując go na swoich mediach społecznościowych.
Polscy carvingowcy swoje umiejętności prezentują podczas pokazów lub konkursów m.in. Mistrzostwa Polski w Carvingu, czy Pucharze Polski w Carvingu. Naszymi ambasadorami w tej dziedzinie są: Grzegorz Gniech, Łukasz Szewczyk, Piotr Wasik, czy Dominika Sadowska, złoci medaliści i Mistrzowie Igrzysk Kulinarnych Olimpiada IKA w Stuttgarcie. Dbają oni również o rozwój carvingu w naszym kraju, organizując liczne warsztaty i szkolenia, przekazując wiedzę młodszemu pokoleniu.

Podstawowe narzędzia do carvingu

Jak w każdej technice również w carvingu mamy możliwość skorzystania z wielu narzędzi, które okażą się przydatne podczas wykonywania jadalnych rzeźb. Podstawą stanowią noże, dłutka i foremki. Najczęściej wykorzystywany jest „nóż syjamski”, to właśnie dzięki niemu wykonuje się najwięcej precyzyjnych cięć. Warunek jest jeden, musi być on odpowiednio wyprofilowany!
Warto zaopatrzyć się również w:
Nóż tajski – z długim i prostym ostrzem oraz z odpowiednią giętkością, pozwala swobodnie dokonywać najróżniejszych cięć.
Nóż prosty – idealny do obierania warzyw i owoców oraz nadawania podstawowych kształtów.
Dłuto w kształcie „V” umożliwia wykonanie nacięć trójkątnych, np. podczas tworzenia kwiatu dali, lub do wykończenia motywów kwiatowych w arbuzie
Dłuto w kształcie „U” – pozwala wykonać nacięcia owalne i półokrągłe np. szyszki z marchewki
Foremki i ringi – nadają wstępny kształt rzeźbie, a dodatkowo możemy uzyskać gotowe już wzory np. małych rybek czy motylków.
Wydrążacz do jabłek – używany do tworzenia dekoracji m.in. w melonie lub arbuzie, służy do wydrążenia miąższu
Większość osób może to zaskoczyć, ale w sztuce carvingu niezbędny będzie również spryskiwacz, który powinien być napełniony lodowatą wodą. Spryskujemy nim rzeźby, aby przez długie godziny utrzymały świeżość.

Czy każdy może być Carvingowcem?

Oczywiście, amatorsko tak, zależy to tylko od naszych chęci i umiejętności, carving uczy cierpliwości i precyzji, a te cechy mogą nam się przydać w życiu również w innych dziedzinach. Jednak żeby być prawdziwym zawodowcem, trzeba mieć talent, a swój warsztat wypracować, spędzając mozolne godziny na cięciu i nauce technik. Jak mówi nasz Mistrz Carvingu Grzegorz Gniech – „Sztuka Carvingu jest jak sztuka pisania, każdy ma swój charakter pisma, a zasada jest jedna…”, więc do dzieła!